İran’da doğum oranı, 1979 yılındaki devrimden sonra aile başına 3.6 çocuk oranında arttı ve İran, dünyada doğum oranı en yüksek ülke oldu. O dönemde uzmanların tahminine göre, önlem alınmadığı takdirde nüfus, 1990 yılına kadar 140 milyona ulaşacaktı.
Artışla mücadele edebilmek amacıyla doğum kontrolüne yardım verildi. Ailelere prezervatif dağıtıldı. Bu önlemlerin ardından aile başına çocuk sayısı 1.8 oranına geriledi ve İran nüfusu 77 milyonda kaldı. Öte yandan, uzmanlar, doğum kontrolündeki bu başarı, eğer mevcut hızında seyrederse önümüzdeki yirmi yıl arasında doğum oranının sıfıra kadar düşeceğini tahmin ediyor. Bu tahminlerin ardından harekete uğrayan Tahran yönetimi, doğumu teşvik ve nüfusu 150 milyon ve üzerine çıkarmak amacıyla önlem almaya karar verdi.
İran’da artık Cuma hutbelerinde ailelerin daha çok çocuk sahibi olmaları yönünde öğüt veriliyor. Devlet tarafından daha önce teşvik edilen kısırlaştırma ameliyatları ise durma noktasına geldi. Geçtiğimiz günlerde İran meclisinden uğrayan bir yasayla kadınlar amacıyla doğum izni de 6 aydan 9 aya çıkarıldı. Erkeklere ise 2 hafta doğum izni verilecek. İran’ın dini önderi Ayetullah Ali Hamaney, geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada şunları belirtti:
“Eğer bu halde devam edersek, yakın gelecekte yaşlı insanların ülkesi olacağız. ne amacıyla bazı çiftler en çok bir ya da iki çocuk sahibi olmayı tercih ediyor? ne amacıyla çocuk sahibi olmak istemiyorlar? Bunlar araştırılmalıdır. İran’da Batılı yaşam tarzı taklit edilmektedir.”
TEŞVİK BAŞARILI OLUR MU ?
Doğum oranındaki düşüşün ise evlilik oranındaki azalma ve boşanma oranındaki çoğalmayla bağlantısı olduğu düşünülüyor. Uzmanlara göre, ekonominin durumu ve işsizlik, bu oranlardaki değişimle bağlantılı. Geçtiğimiz 20 yıl boyunca artan nüfusu dizginlemek amacıyla önlem alan ve başarılı bulunan İran, bu kez de yaşlanan nüfusu takviye etmek amacıyla doğurganlığı teşvik edecek. Uzmanlar ise, Batı’nın yaptırımlarından etkilenen ve yüzde 36 enflasyonla boğuşan İran ekonomisinin, doğum oranının artırılması planlarına engel olabileceği görüşünde. Planlanan teşvikler arasında, her yeni doğan bebek amacıyla ailelere altın verilmesi var. Tahran Üniversitesi Nüfus Bilimleri Fakültesi’nin dekanı Muhammet Celal Abbasi, altın hediyesinin aileleri bebek sahibi olmaya teşvik edemeyeceğini düşünüyor. Abbasi’ye göre genç nüfusun çoğunluğu, evlilik yerine eğitim hayatına devam etmeyi tercih ediyor. Abbasi, ev sahibi olma ve geçim imkanlarının az olması Ötürüsıyla, gençlerin evlenme kararlarını ertelediğini ifade ediyor.
Kaynak: İHA
