ARABAŞI KİME AİT?

ARABAŞI KİME AİT?

Arabaşı yaparsan hindiden,

Gelirim ikindiden.

Arabaşı yaparsan tavşandan,

Gelirim akşamdan.

Arabaşı yaparsan tavuktan,

Gelemem belki soğuktan.

(Karamanlı dilinde “sovuktan” diye söylenir). Arabaşıyı bilen var mı veya bilmeyen var mı? Arabaşı çorbası ve hamuru iç Anadolu yöresine ait bir ara yemeğidir.

Karaman, Konya, Kayseri, Yozgat, Kırşehir, Emirdağ, Nevşehir gibi illerde bu çorbayı ve hamuru kış mevsiminde  bir çok evde geceleri sofranın etrafına toplanmış insanlarımızın içtiklerini görebilirsiniz.

Şimdi bilmeyenler de bu arabaşı çorbası da neymiş diye soruyorlardır.

İşte arabaşı:

Tavuk suyuna çorba ve pişirilen hamurdan oluşur. Ismi gereği, arabaşının Araplar ile ilgisi yok. Yemek arası yendiğinden “ara aşı” olarak anılırmış zamanla arabaşı olmuş.

Bu çorba içilmez, yutulur. Çünkü özel olarak hazırlanan hamur tahta kaşık ile alınıyor ve hamuru düşürmeden çorba ile dolduruluyor ve ısırılmadan bütün olarak yutuluyor.

Çorba başına toplananlar, en çok hamur dilimini kim bir kerede yutacak diye iddiada bulunuyor, herkes maharetini ortaya koyuyor. Bu arada hamur dilimini çorba içine düşüren cezalı oluyor. Bu da ayrıca beceri isteyen bir iştir.

Ailem Belçika’ya 1973 yılında geldi,  bundan tam koca  42 yıl önce. Çocukluğumdan beri, annem her kış geldiğinde, neredeyse haftada bir kez mutlaka akşamları evimize tanıdıklarımızı davet edip, arabaşı ikram ederek, bizlerin kültürümüzü unutmaması için çaba sarfederdi. Bize de o kültürü, o geleneği çocuklarımıza aktarmak bir borçtur.

Hele bu devirde bu geleneği yaşatmak çok önemli. Maalesef bir çok aile içerisinde, birlik beraberlik kalmamış. Bencil ve Avrupai kültür neredeyse bir çoğumuzun evinde yerini almış… İşte bu yüzden, büyüklerimizden ne gördüysek çocuklarımıza; kültürünü, dilini, örf ve adetlerini kaybetme tehlikesinde olan geleceğimize aktarmak boynumuzun borcudur. Peki, arabaşı sizce hangi yöreye aittir? Hangi ilimizin insanı daha marifetli bir şekilde yapar? Bir Karamanlı olarak, bu konuda mütevazilik yapmayarak tabii ki bize ait olduğunu ve lezzeti damaklarda tad bırakarak “Karaman arabaşısı” diyorum.

Hele bir de kendi ellerimizle dövmüş olduğumuz acı pul biberi de üstüne serptik mi, değmeyin keyfimize. Üste yer alan tekerleme ise, Karaman’da sıkça söylenen bir tekerlemedir.  “Karnım aç, Karaman’a kaç” diyerek, ille de Karaman arabaşısı diyorum ve tersini iddia eden varsa, buyursun bir arabaşı gecesine diyor ve yazıma son veriyorum,

Saygılarımla,
Arife Beyhan – 23 Ekim 2015/Belçika